Estonia: de perfecte storm filmen

Het Lites Water Stage & Film Studios complex, gelegen in Vilvoorde, vlakbij Brussel, beschikt over de meest geavanceerde indoor waterstudio ter wereld. De faciliteit van 1.450 m2 is geschikt voor het nabootsen van waterstromingen, regen, mist, wind en natuurlijk golven, van lichte golven tot een tsunami.

Logie was ook geïntrigeerd door het idee om het verhaal te vertellen van de ramp met de Estonia, die hij zich herinnerde. Rond middernacht op 28 september 1994 kwam de veerboot vast te zitten in een storm voor de kust van Finland. Ondanks een dramatische reddingsoperatie onder de moeilijkste omstandigheden zonk het schip binnen 30 minuten, waarbij 852 zielen omkwamen.

"Slechts drie maanden na de ramp zat ik op dezelfde veerboot tussen Stockholm en Tallinn," herinnert hij zich. "En de sfeer op de boot was heel vreemd. Normaal gesproken is iedereen opgewonden op een veerboot, maar hier waren ze heel stil en veel mensen waren aan het bidden. En dat maakte een diepe indruk op me."

Het project werd geleid door de Finse producent Fisher King, met Miikko Oikkonen (Bordertown, Helsinki Syndrome) als showrunner. Amrion Production in Estland en Kärnfilm in Zweden traden toe als coproducenten, samen met Logie's bedrijf Panache Productions en partner La Compagnie Cinématographique.

Vroeg in de preproductie bezocht het team van Fisher King Lites om te zien wat de studio te bieden had. "Het begon allemaal met een vraag: wij hebben een schip dat kapseist, kunnen jullie dat doen?" herinnert Wim Michiels, de algemeen directeur van Lites zich. "En wij zeiden: natuurlijk kunnen we dat."

Lites had al een groot platform dat een set in het water kon laten zakken, maar er was meer nodig om het verhaal van de Estonia te vertellen. Dus ontwierp en bouwde de studio een nieuw platform speciaal voor de productie.

Tijdens de productie werd dit nieuwe kantelplatform gebruikt voor twee grote sets. De ene was voor het interieur van de Estonia, met een kajuit en een gang die moesten kantelen en vollopen terwijl de passagiers worstelden om te ontsnappen. De andere set was het dek van de Estonia, dat tijdens de storm omhoog moest kantelen en vervolgens onder water moest glijden terwijl mensen tegen de elementen vochten om reddingsboten te lanceren.

"Dit werkte goed met onze andere mogelijkheden, zoals de golfslagmachines en horizontale regen die door de windmachines wordt geblazen," herinnert Michiels zich. "Het is gewoon niet hetzelfde als je dit met VFX probeert te doen. Als je de acteurs ziet met de wind en regen op hen, weet je dat het echt is."

Ondertussen was de besturing van het platform nauwkeurig genoeg om aan de eisen van de cameraploeg te voldoen. "Toen we het dek aan het kantelen waren, konden we het met 5 cm per keer verstellen en zo konden we precies controleren wat er in beeld was."

Naast deze twee grote sets werd de waterstudio bij Lites ook gebruikt voor scènes met reddingsboten en reddingsvlotten.

Omdat alle waterscènes in Vlaanderen plaatsvonden en de postproductie en visuele effecten in Brussel en Wallonië, kon Logie een sterke bijdrage leveren via de Belgische Tax Shelter. Dit is een stimulans voor Belgische investeerders om audiovisuele producties en coproducties te steunen, waarbij de bedragen worden bepaald door de subsidiabele kosten die in het land worden gemaakt.

Naast studiokosten en huur van apparatuur was er voor de opnames een uitgebreide Vlaamse crew nodig, waaronder gaffers, grips en een eerste assistent-regisseur, die de hele wateropname overzag.

Zijn eigen bedrijf Movie Tax Invest begon de Tax Shelter-operatie, later aangevuld met BNP Paribas Fortis Film Finance. Deze financiering werd vervolgens aangevuld door de regionale filmfondsen in België, waaronder Screen Flanders.

Naast het werk bij Lites waren er drie opnamedagen op locatie, voornamelijk in de Antwerpse haven. "Het onderzoek naar de ramp omvatte een onderzoek in Hamburg, waar de Estonia werd gebouwd, en in plaats van naar Hamburg te gaan, hebben we Hamburg nagebouwd in Antwerpen", zegt Logie.

Er werden andere locaties gevonden om de tijd van de crew optimaal te benutten, zoals een hotel waar een scène met de families van de slachtoffers kon worden opgenomen.

Estonia ging in wereldpremière op het 2023 Toronto International Film Festival en wordt internationaal gedistribueerd door Beta Film.

Ondertussen onderzoekt Lites andere mogelijkheden voor het gebruik van het nieuwe kantelplatform. Er zijn tests gedaan met een deel van het platform om een auto te laten zinken en het systeem is gebruikt voor een scène in de film Saint-Ex, over een episode uit het leven van Antoine de Saint-Exupéry. Hierbij dreef een vliegtuig op het water, dat vervolgens moest kantelen en zinken, met de staart omhoog.

"Het is een modulair systeem, dus het kan een kleine of een grote set bevatten en verschillende manoeuvres uitvoeren," zegt Michiels. "Dit platform kan vrij bewegen, op een gecontroleerde manier, en dat opent allerlei mogelijkheden."